Ανεξάρτητο Κόσοβο εντός μιας…Μεγάλης Αλβανίας;

Από: www.cere.gr

Ανεξάρτητο Κόσοβο εντός μιας…Μεγάλης Αλβανίας;


Δικαιώθηκαν οι Κασσάνδρες που προέβλεπαν ότι η ανεξαρτησία του Κοσόβου θα
άνοιγε το κουτί της Πανδώρας, σε ευρωπαϊκές χώρες με ανάλογα μειονοτικά
προβλήματα. Πρώτο θύμα των αλυσιδωτών εξελίξεων είναι η κυβέρνηση της Σερβίας
υπό τον Voislav Kostunitsa, που υπέβαλε την παραίτησή της, με αφορμή την
ενδοκυβερνητική διαμάχη μεταξύ εθνικιστών και φιλοευρωπαϊστών για τις σχέσεις
Βελιγραδίου – Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η αντίστροφη μέτρηση για την κατάρρευση του κυβερνώντος συνασπισμού στη Σερβία είχε ήδη αρχίσει με την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου και τη διαφορετική αντιμετώπιση αυτής της κρίσιμης «απώλειας» από τους εταίρους που τον αποτελούσαν. Οι εθνικιστές του Kostunitsa επεδίωξαν, εξαρχής, ρήξη των σχέσεων με όσες χώρες αναγνώρισαν την ανεξαρτησία του Κοσόβου και πάγωμα της ενταξιακής πορείας της χώρας στην Ε.Ε. Στις επιλογές αυτές αντιτίθενται οι μετριοπαθέστεροι υποστηρικτές του δυτικόφιλου προέδρου Boris Tadic. Ο V. Kostunitsa δήλωσε ανοιχτά ότι δεν εμπιστεύεται πλέον τους φιλοευρωπαίους υπουργούς της κυβέρνησης και αποχώρησε από τον κυβερνώντα συνασπισμό. Βάσει του σερβικού Συντάγματος, ο πρόεδρος της δημοκρατίας υποχρεούται να εκδώσει εντός 72 ωρών διάταγμα, βάσει πρότασης της κυβέρνησης, για τη διάλυση της βουλής ή να ενημερώσει την κυβέρνηση και το λαό εάν δεν αποδέχεται την πρόταση.
Έτσι, ο πρόεδρος Tadic έκανε δεκτό το αίτημα του Υπουργικού Συμβουλίου και οι
προεδρικές εκλογές, που αναμένεται να διεξαχθούν στις 11 Μαίου, μαζί με τις
δημοτικές, θα κρίνουν εν πολλοίς αν η Σερβία θα συνεχίσει την ενταξιακή της πορεία
προς την Ε.Ε. ή αν θα επιστρέψει στον απομονωτισμό της δεκαετίας του 1990.
Τα επιτελεία των κομμάτων δεν περίμεναν την επίσημη ανακοίνωση για τη διεξαγωγή εκλογών και άρχισαν πυρετώδεις διεργασίες για τη σύναψη προεκλογικών
συμμαχιών. Μέχρι στιγμής, έχει ανακοινωθεί επίσημα η συνεργασία του
ημοκρατικού Κόμματος Σερβίας (DSS), του οποίου ηγείται ο Kostunitsa, με το
κόμμα «Νέα Σερβία» (NS) του υπουργού Ανάπτυξης Velimir Ilic. Το ημοκρατικό
Κόμμα (DS) του προέδρου B.Tadic προσπαθεί να προσεγγίσει το G-17 του οποίου
ηγείται ο Mlatzan Dinkic, ενώ σε καλό δρόμο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με την
Ένωση Σοσιαλδημοκρατών Βοϊβοντίνας (LSDV) και το ημοκρατικό Κόμμα του
Sandzak (SDP), που εκπροσωπεί τη μουσουλμανική μειονότητα. Ο V.Kostunitsa
κάλεσε το σερβικό λαό να επαναβεβαιώσει με την ψήφο του ότι η Σερβία θα
συνεχίσει την ενταξιακή της πορεία, μόνο με το Κόσοβο ως αναπόσπαστο τμήμα της,
ενώ ο Tadic δήλωσε ότι οι προσπάθειες διαχωρισμού των Σέρβων σε πατριώτες και
προδότες για το Κόσοβο θα ανατραπούν στις εκλογές. Σύμφωνα με τον ίδιο, «αν
ενταχθούμε στην Ε.Ε, τότε μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι αυτό το παράνομο
κράτος, το Κόσοβο, δε θα γίνει ποτέ μέλος της». O εθνικιστής αντιπρόεδρος του
Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος (SRS), Tomislav Nikolic, άφησε ανοιχτό το
ενδεχόμενο μετεκλογικής συνεργασίας με το ημοκρατικό Κόμμα του Kostunitsa.
Συγκεκριμένα, ανέφερε πως θεωρεί ότι το κόμμα του θα μπορέσει να σχηματίσει
αυτόνομη κυβέρνηση μετά τις εκλογές, αλλά εάν αποτύχει, θα μπορούσε να
σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού μόνο με αυτούς που θεωρούν το Κόσοβο
αναπόσπαστο κομμάτι της Σερβίας.

Παράλληλα, οι εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο αποτελούν πρελούδιο για παρόμοιες εξελίξεις και σε άλλες βαλκανικές χώρες. Αλβανικές πιέσεις, για να αναγνωρίσει το Κόσοβο, δέχεται και η κυβέρνηση της ΠΓΜ. Εν τω μεταξύ το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, ενόψει και της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις αρχές Απριλίου, προοιωνίζει ραγδαίες εσωτερικές πολιτικές διεργασίες, ακόμα και πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Εν μέσω της κορύφωσης της διένεξης με την Ελλάδα για το θέμα της ονομασίας, οι Αλβανοί που συμμετείχαν στην κυβέρνηση Gruevski ανακίνησαν ακανθώδη ζητήματα, όπως την άμεση αναγνώριση του Κοσόβου, την κατοχύρωση της χρήσης της αλβανικής γλώσσας ως επίσημης γλώσσας του κράτους, την αποκατάσταση των πολεμιστών του UCK κ.ά., απειλώντας με αποχώρησή τους από τον κυβερνητικό συνασπισμό, γεγονός το οποίο τελικά έπραξαν την προηγούμενη Πέμπτη.

Εκτίμηση

Η διαδικασία για την εδραίωση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου φαίνεται πως θα
είναι αργή και επίπονη, ενώ κυρίως ο τρόπος με τον οποίο αυτή επήλθε (όχι στη βάση
των ήδη υπαρχόντων διεθνών κανόνων, αλλά στη βάση του ότι μόνο η αφοσίωση στον
ισχυρό μπορεί να εκπληρώσει αποσχιστικές επιθυμίες), αναμφίβολα, ενθαρρύνει τον
αλυτρωτισμό των καταπιεσμένων αλβανικών μειονοτήτων. Η αλβανική κοινότητα της ΠΓΔΜ αποτελεί το 30-35% του πληθυσμού, αναλογιζόμενοι ωστόσο τις δημογραφικές
«τάσεις» των μουσουλμάνων, σε μία το πολύ δύο δεκαετίες πιθανότα θα αποτελεί
πλειοψηφία και κατά συνέπεια, ισχυρότατο μοχλό πίεσης.
Το αλβανικό στοιχείο στην περιοχή λειτουργεί, έτσι κι αλλιώς, πιεστικά υποχρεώνοντας τη σλαβική πολιτική ηγεσίανα «βιαστεί», ώστε να οδηγηθεί το εύθραυστο, από πολλές απόψεις, κράτος σε περιβάλλοντα που μπορούν να εξασφαλίσουν την επιβίωσή του, όπως το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. Την περασμένη δεκαετία υπήρχε η ιδέα της Μεγάλης Σερβίας, τώρα αναβιώνει η ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας (που πρωτοδιατυπώθηκε το 1878 στο Program of the
League of Prizren) που δεν πηγάζει από θρησκευτικούς λόγους αλλά από το ιδιαίτερα
έντονο αίσθημα εθνικής ταυτότητας που διατηρεί το αλβανικό στοιχείο στο συνολό του.

Αν η διεθνής κοινότητα δε χαράξει μια κόκκινη γραμμή έναντι του αλβανικού
εθνικισμού, θα έχουμε νέα φαινόμενα εξτρεμισμού. Όσο δε λαμβάνουν τα σωστά
μηνύματα, οι αλβανοί εξτρεμιστές θα αποθρασύνονται, καθιστώντας ακόμα πιο
μακρινή και ουτοπική τη σταθερότητα, ανάπτυξη και ομαλή ευρωπαϊκή ενσωμάτωση
της ευρύτερης περιοχής των δυτικών Βαλκανίων, τουλάχιστον για όσο δεν
κατοχυρώνουν τα συμφέροντα τους.